• 33 jaar succesvol op de weg én op het circuit
• Sportiviteit en veiligheid gaan hand in hand
• Meer dan 140 quattro-versies in het huidige leveringsgamma
Audi heeft op 25 februari de vijfmiljoenste auto met quattro permanente vierwielaandrijving geproduceerd. Het succesverhaal van quattro begon in 1980. Op dit moment zijn er maar liefst 140 quattro-varianten binnen het Audi-gamma te vinden. Geen enkele andere fabrikant biedt een dergelijk breed aanbod.
Het ‘quattro-hoofdstuk’ begon voor Audi al in de winter van 1976/1977. Na testritten in Zweden met een traditioneel vierwielaangedreven auto en voorwielaangedreven modellen van Audi startte een klein team met de ontwikkeling van een eigen model met vierwielaandrijving. Dit team kwam met een geniaal idee: een hol geboorde secundaire as in de transmissie. Via deze as kon aandrijfkracht in twee richtingen worden gestuurd: de helft naar het middendifferentieel en van daaruit naar de achterwielen en de andere helft naar de voorwielen. Deze opzet was compact én efficiënt. De revolutionaire vierwielaandrijving debuteerde in 1980: op de autotentoonstelling van Genève presenteerde Audi een markant gelijnde 200 pk sterke coupé, die nu bekend staat als ‘oer-quattro’. Oorspronkelijk was slechts een kleine serie gepland, maar de vraag bleek zo groot dat deze Audi quattro tot en met 1991 in productie bleef. In de tussentijd verschenen ook speciale uitvoeringen zoals de 306 pk sterke Sport quattro met korte wielbasis. De vierwielaandrijvingtechnologie van Audi werd steeds verder verfijnd. In 1986 werd het handmatig te blokkeren middendifferentieel bijvoorbeeld vervangen door een Torsen-variant. Torsen staat voor Torque Sensing, ofwel aandrijfkrachtafhankelijk. Hiermee werd het mogelijk de aandrijfkracht variabel over voor- en achteras te verdelen. In 2005 volgende weer een reuzenstap met de introductie van het kroonwieldifferentieel. Dit systeem maakt een dynamische verdeling van de aandrijfkracht mogelijk. Ook de huidige quattro-modellen maken hier gebruik van.
Breed gamma
Sinds 1980 is het quattro-gamma van Audi sterk uitgebreid. Wanneer alle varianten van carrosserieën, motoren en transmissies worden meegerekend, komt het aantal beschikbare quattro-versies uit op meer dan 140. De Q7, de R8, de A4 en A6 Allroad en alle S- en RS-modellen van Audi hebben standaard quattro. Bij alle andere modellijnen is het geavanceerde vierwielaandrijvingsysteem optioneel. Geen enkele andere autofabrikant biedt een dergelijk breed gamma. Dat vertaalt zich ook in de verkoopcijfers. In 2012 koos wereldwijd meer dan 43 % van alle Audi-klanten voor een quattro-model. De bestverkochte Audi met quattro in dat jaar was de Q5: 205.600 exemplaren. Bij de andere modellijnen kiest één op de vier klanten voor quattro. quattro is dan ook meer dan een technologie: het staat voor veiligheid, sportiviteit en een dynamische levensstijl die zich niet laat weerhouden door slechte weer- en wegomstandigheden.
De verschillende vormen van quattro
Audi heeft diverse quattro-systemen. Voor modellen met dwars voorin gebouwde motor, zoals de A3, Q3 en TT, is er een quattro-aandrijflijn met een elektronisch aangestuurde, hydraulisch bediende lamellenkoppeling. Normaal gesproken gaat vrijwel 100 % van de aandrijfkracht naar de voorwielen. Als de omstandigheden dat vereisen, kan tot 100 % van de aandrijfkracht echter naar de achterwielen worden ‘gestuurd’.
Voor de modellen met in lengterichting ingebouwde motor is een mechanisch quattro-systeem met kroonwieldifferentieel beschikbaar. Dit verdeelt de aandrijfkracht in een verhouding 40/60 % naar voor- en achterwielen. Ook bij dit systeem is de verdeling van de aandrijfkracht variabel. De werking wordt nog eens versterkt doordat de aandrijfkracht per wiel is te variëren. Bij de Audi Q7 is bovendien het centrale differentieel in de verdelerbak geïntegreerd.
De sportieve RS 4 Avant en RS 5 Coupé en Cabriolet hebben de nieuwste versie van het centrale kroonwieldifferentieel aan boord. Dit is licht, compact en werkt extreem snel. Dit differentieel maakt het mogelijk om tot 85 % van de aandrijfkracht naar de achterwielen te sturen en maximaal 70 % naar voren. De RS 4- en RS 5-modellen zijn er ook met een sportdifferentieel dat de aandrijfkracht actief over de achterwielen verdeelt.
De Audi R8 heeft quattro-vierwielaandrijving met een visco-koppeling. Afhankelijk van de rijomstandigheden wordt 15-30 % van de aandrijfkracht naar de voorwielen gestuurd.
Perfecte combinatie: quattro en autosport
In 1981 zorgde quattro voor een revolutie in het wereldkampioenschap rally. De Fin Hannu Mikkola won in de legendarische Rally van Monte Carlo de eerste zes proeven in de sneeuw. Hij viel uit door een touché met een muurtje. Op dat moment leidde hij de rally met een voorsprong van bijna zes minuten op zijn naaste concurrent. De quattro’s waren nagenoeg niet te verslaan. Al in 1982 behaalde Audi de constructeurtitel in het wereldkampioenschap rally, in het jaar erop werd ook de eerste rijderstitel binnengehaald (Mikkola). De zegereeks werd voortgezet in 1984 toen Audi aan de start kwam met Mikkola en andere legendarische rallyrijders als Walter Röhrl en Stig Blomqvist. In dat jaar won Audi voor het eerste het WK voor merken én de rijderstitel (Blomqvist). De laatste evolutieversie van de Audi quattro was de legendarische Sport quattro S1. Met een circa 600 pk sterke versie daarvan bedwong Walter Röhrl in 1978 de 156 bochten tellende Pikes Peak (Colorado, VS) in een absolute recordtijd.
In 1988 maakte Audi zijn entree in de Toerwagenklasse; het merk won direct de titel in de Amerikaanse TransAm-serie. In 1990 verscheen Audi aan de start in de Deutsche Tourenwagenmeisterschaft (DTM). In dat jaar was Hans Stuck met zijn Audi V8 quattro direct goed voor de titel. In 1996 kwam de A4 quattro Supertouring met tweeliter viercilinder motor aan de start bij zeven nationale kampioenschappen op drie continenten. Audi won al deze kampioenschappen.
In 1998 werd vierwielaandrijving in de Europese toerwagenseries verboden. De balans tot dat moment:
• Vier Rally WK-titels
• Drie Pikes Peak-overwinningen
• De TransAm-titel
• Twee DTM-titels
• Elf titels in Nationale toerwagenkampioenschappen
• Eén toerwagen Wereldcup
In 2012 werd vierwielaandrijving weer toegestaan op het circuit. In dat jaar behaalden de Audi’s R18 e-tron quattro met hybride-technologie een dubbelzege bij de legendarische 24-uursrace van Le Mans.
Audi Nederland
