Bijna geen enkel automerk staat zo voor persoonlijke vrijheid en individualiteit als Porsche. Al in de jaren 1950 waren er de eerste klantwensen die de basis legden voor de huidige Sonderwunsch afdeling en Porsche Exclusive Manufaktur.
De visie om dromen uit te laten komen, verbond Ferry Porsche vanaf het eerste begin met zijn sportwagen. Daaraan is het merk altijd trouw gebleven. De kans dat twee identieke Porsche modellen de fabriek verlaten is klein – nu meer dan ooit. De trend naar individualisering was in eerste instantie nog bescheiden.
Bijvoorbeeld de achterruitwisser uit 1955 voor de 356 A Coupé van de industrieel Alfried Krupp von Bohlen und Halbach vormde geen probleem voor de reparatieafdeling in de fabriek in Stuttgart-Zuffenhausen. Wat tegenwoordig niet noemenswaardig lijkt, was een excentrieke optie in een tijd waarin een autoradio bijvoorbeeld al als een dure optie werd gezien. Echt zeldzaam waren de eerste autotelefoons die meestal werden besteld door overheidsinstanties. Aan de groeiende wens naar individualisering kwam de fabriek tegemoet door het aanbod aan accessoires uit te breiden. Dit aanbod omvatte onder andere slaapstoelen, handgrepen, toerentellers of bagagerekken.
De industrieel Alfried Krupp von Bohlen und Halbach wilde per se deze ‘Sonderwunsch’, die voor die tijd best excentriek was. Zijn 356 A Coupé uit 1955 was ook al exclusief voor hem voorzien van een achterruitwisser. Bij zijn 356 B Carrera 2 van 1962 bleek dat deze klantwens heel moeilijk uit te voeren was. Reden: de achterruit was groter dan die van de voorloper. Om ruimte te creëren voor de ruitenwisser en aandrijving moest de ruit worden doorboord. Bij de montage sneuvelden meerdere ruiten voordat de Porsche monteurs succes hadden.
De aanvankelijk sporadische klantwensen groeiden uit tot een traditie die in de afgelopen 70 jaar gestaag werd uitgebreid. Daarom kan Porsche momenteel terugblikken op een schat aan expertise. “Vanaf het begin hebben wij ons aanbod aan individualiseringsmogelijkheden voortdurend uitgebreid en voor onze klanten aantrekkelijker gemaakt”, aldus Alexander Fabig, hoofd Individualisering en Classic bij Porsche. “Waar individuele wensen van klanten in de beginjaren nog een uitzondering waren, hoort het aanbod van de Sonderwunsch afdeling en de Porsche Exclusive Manufaktur tegenwoordig tot de populairste producten.”
Momenteel hebben klanten via Exclusive Manufaktur de keuze uit circa 1.000 voorgedefinieerde opties. Door het programma ‘Paint To Sample’ kunnen meer dan 190 kleuren worden geconfigureerd. “De vraag verschilt aanzienlijk per model”, vertelt Fabig. Aan de hand van de 911 noemt hij de top drie: “De meest gewilde optie is de led-deurprojector met het Porsche logo. Daarna volgen de Exclusive achterlichten en het Porsche wapen op de hoofdsteunen.”
Unieke geschiedenis gevuld met unieke modellen
De geschiedenis van de Sonderwünsch zit vol unieke projecten die de innovatiekracht en de liefde voor het detail van het merk levend maken. Daartoe behoorden modificaties aan motoren, onderstellen en remmen voor racedoeleinden. Vooral actieve motorsportklanten wilden hun seriemodellen optimaliseren om aan races deel te nemen. Het merk ondersteunde hen daarbij met oplossingen op maat.
Zo ontstond in 1968 op basis van de 911 S 2.0 een sterk gemodificeerde versie voor de rally London–Sydney, wat een belangrijke stap op weg naar de oprichting van de motorsportafdeling voor klanten in 1973 was. Naast twee fabriekswagens werd ook een 911 van een klant omgebouwd en aan de rally-uitvoering van de 911 S 2.0 aangepast. Met dergelijke projecten legde Porsche de basis voor de verbinding tussen motorsport en individualisering die tot op heden zo kenmerkend is.
In 1968 werd deze 911 omgebouwd voor de rally ‘London–Sydney’ die meer dan 16.000 kilometer door Europa, het Midden-Oosten, Azië en Australië liep. Voor het doorkruisen van rivieren konden de uitlaatpijpen worden verlengd tot aan het dak, terwijl het spectaculaire externe buizenframe bescherming moest bieden als de sportwagen over de kop sloeg of op wilde dieren botste.
Dit alles leidde in 1978 tot de officiële oprichting van de Porsche Sonderwunsch afdeling. Rolf Sprenger was daar verantwoordelijk voor de klantrelaties. Het doel was om te kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar op maat gemaakte sportwagens. Naast de modificaties voor de motorsport werd er steeds vaker gevraagd naar esthetische aanpassingen. Al heel vroeg kwam bijvoorbeeld de focus te liggen op buitengewone kleuren.
Uiteindelijk leidde dit in 1986 tot de oprichting van Porsche Exclusive, sinds 2017 bekend als Porsche Exclusive Manufaktur. Nog steeds veredelen de experts daar met hulp van andere afdelingen nieuwe sportwagens af fabriek en ontwikkelen ze kleine series die uitgroeien tot iconen.
Met de introductie van Porsche Exclusive bereikte de individualisering bij Porsche een nieuw niveau. In de jaren 1980 waren volledig leren bekledingen in bijna alle kleuren van de regenboog ongekend populair, net als grote hifi-installaties in de middenconsole met boxen in bijpassend formaat.
Tegenwoordig is Exclusive Manufaktur verantwoordelijk voor vooraf gedefinieerde kleine series en veredelingsopties, terwijl de revival van het Sonderwunsch programma in 2021 “de liefde voor het detail naar een nieuw niveau tilt”, aldus Porsche. Style Porsche fungeert voor alle thema’s rondom individualisering als toonaangevende partner. Het Sonderwunsch programma maakt modificaties op maat en one-offs af fabriek mogelijk bij welke generatie sportwagen dan ook.
Klanten kunnen bijvoorbeeld zelf een design aandragen voor velgen of de carrosserie laten modificeren. Bij historische sportwagens wordt het aanbod aangevuld met fabrieksrestauraties om ervoor te zorgen dat de sportwagens zo origineel mogelijk blijven. “Bij onze Sonderwunsch klanten hebben we doorgaans te maken met echte Porsche experts”, weet Alexander Fabig. “Ze hebben al jaren een band met het merk, beschikken meestal over een indrukwekkende hoeveelheid vakkennis en kennen alle ins en outs van de producten.”
De 911 Speedster (993) van ontwerper Luca Trazzi laat zien hoe binnen het Sonderwunsch programma zelfs volledig individuele unieke exemplaren ontstaan. “Dat was tot nu toe ons omvangrijkste project”, zegt Fabig. “Momenteel kunnen twaalf van zulke unieke exemplaren gelijktijdig worden gerealiseerd”, aldus het hoofd Individualisering en Classic, “waarbij de vraag vele malen groter is dan onze capaciteit.”
Bijna geen andere one-off van de Porsche Sonderwunsch afdeling wist de tijdgeest zo te vangen als de ombouw van de 911 Turbo naar de racewagen 935 voor de Saudische zakenman Mansour Ojjeh, de opdrachtgever van een groot Formule 1-motorenproject (TAG turbo, geproduceerd door Porsche). Met ‘Flachbau’-carrosserie, leren bekleding in de kleur ‘crème karamel’, lak in ‘Candyapple’ en houten panelen groeide de 935 ‘Street’ uit tot een symbool van de jaren 80.
De kunst van het individualiseren
Het proces van het realiseren van een uniek Sonderwunsch exemplaar begint met het idee van een klant dat via het Porsche Centrum aan een Sonderwunsch klantadviseur wordt doorgegeven. Na een eerste haalbaarheidsstudie wordt de klant uitgenodigd voor een projectgesprek, waarbij de designer en ingenieurs samen een bestek opmaken. Dit proces kan wel een jaar in beslag nemen. Zodra de klant zijn fiat geeft aan het project, beginnen de ontwikkeling en de productie in nauwe samenwerking met designers, ingenieurs, monteurs, carrosseriebouwers, zadelmakers, lakspecialisten en historici.
Technische of juridische restricties kunnen weliswaar hordes opwerpen, maar Porsche zoekt elke wens tot op de bodem uit. Veiligheid en naleving van de wetgeving staan hierbij voorop. Alle gerealiseerde Sonderwunsch sportwagens worden gedocumenteerd in het bedrijfsarchief als eerbetoon aan elk uniek exemplaar.
Een kleine serie van zeven Porsche 959 modellen voor een lid van de koninklijke familie van Qatar blijft tot op heden uniek. Samen met de Porsche ontwerpers werd hiervoor een kleurconcept met strepen ontwikkeld. Afzonderlijke kleuren als Sahara Beige, Royal Blue of Silk Green werden gecombineerd met een bijpassend streepdessin van buffelleer binnenin. De uitlaatpijpen getuigen van de exquise klantwens: ze werden verguld met 24 karaat goud. In plaats van het traditionele Porsche wapen prijkte het gouden familiewapen van de nieuwe eigenaar op de motorkap, de naafdoppen en in het interieur.
Klanten spelen als projectleider een hoofdrol en kunnen elke stap van het project van dichtbij volgen. “Dat ze in die mate betrokken zijn bij hun project is voor onze klanten van de Sonderwunsch afdeling een grote luxe”, vertelt Alexander Fabig. Een symbool daarvoor is de toegangspas voor de fabriek die de klanten krijgen bij aanvang van het project. “Zonder te overdrijven kun je zeggen dat ze die allemaal met trots dragen.”
In hoeverre de klanten betrokken zijn in het ontwikkelingsproces varieert sterk. Waar sommigen met concrete schetsen of moodboards naar Porsche komen, beginnen anderen met vage ideeën die samen worden uitgewerkt. Vaak worden historische elementen in het project geïmplementeerd als klanten emotionele herinneringen of ontwerpwensen uit het verleden inbrengen. Juist die diversiteit maakt het werk voor het Sonderwunsch team extra interessant.
Voor Porsche is individualisering belangrijker dan ooit. Klanten verwachten topkwaliteit en de mogelijkheid om een persoonlijke toets aan hun sportwagen te geven. Daarom wil het bedrijf het Sonderwunsch programma continu uitbreiden, van de individualisering van sportwagens tot Factory One-Offs. Voor de medewerkers van de Sonderwunsch afdeling is hun werk veel meer dan een beroep – het is een passie. “Het is een spannende, soms uitdagende, maar zonder uitzondering altijd een positieve taak”, zegt Alexander Fabig enthousiast. “Samen met onze klanten maken we hun dromen waar.” Helemaal in de zin van Ferry Porsche.
Bron: Porsche
